พัฒนาการทางด้านวิทยาศาสตร์ทางสมองของมนุษย์
กิตติรัตน์ ปลื้มจิตร

พัฒนาการทางด้านวิทยาศาสตร์ทางสมองของมนุษย์ ทำให้เกิดความเข้าใจเรื่องชีววิทยาและพัฒนาการวัยรุ่นมากยิ่งขึ้น

จากบทความใน Scientific American เดือนพฤษภาคม 2558 เรื่อง The Amazing Teen Brain ซึ่งบอกความมหัศจรรย์ของสมองวัยรุ่นว่าเป็นสมองที่สุดยอดยืดหยุ่น เพื่อการเจริญเติบโตและเรียนรู้ แม้จะยังอ่อนแอด้านความรอบคอบใคร่ครวญ เพราะนั่นคือสิ่งที่เป็นไปตามธรรมชาติ คุณสมบัติความยืดหยุ่นปรับตัวได้ดีของสมอง เกิดจากความสามารถ ในการย้าย หรือเปลี่ยนแปลง การเชื่อมต่อใยประสาทระหว่างส่วนของสมองต่างพื้นที่ เป็นคุณสมบัติที่สมองวัยรุ่นมีสูงสุด มีคุณอนันต์ต่อชีวิตวัยรุ่น ที่จะเรียนรู้และปรับตัวต่อสิ่งแวดล้อมภายนอก ทำให้วัยรุ่นมีความสามารถในการ ปรับตัวสูงมาก แต่ก็มีอันตรายตรงที่ทำให้วัยรุ่นเสี่ยงต่อพฤติกรรมไม่พึงประสงค์

ช่วงเวลาดังกล่าว มองว่าเป็นช่วงของความอ่อนแอ (vulnerability) ก็ได้ หรือจะมองมุมกลับ ว่าเป็นหน้าต่างแห่งโอกาสพัฒนาได้ก้าวกระโดด (opportunity) ก็ได้ หากการศึกษาที่สอดคล้องกับชีวิตในศตวรรษที่ 21 จะส่งเสริมให้เยาวชนพัฒนาตัวตน และรู้จักตนเอง เกิด "พลังคลั่งไคล้" (passion) ต่อกิจกรรมสร้างสรรค์ที่ตนรักและถนัดพัฒนาความริเริ่ม สร้างสรรค์ ทักษะในการเรียนรู้จากการปฏิบัติหรือสภาพชีวิตจริง และความเป็นผู้สร้างการเปลี่ยนแปลง ที่จะเป็นคุณไปตลอดชีวิต ช่วงเวลา 15 ปีนี้ เป็นช่วงโอกาสที่จะพัฒนา ความเป็นเลิศ หรือความสร้างสรรค์ ที่พิเศษไปจากความสำเร็จธรรมดาๆ

ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช หนังสือเลี้ยงลูกยิ่งใหญ่