การลงพื้นที่ติดตามโครงการเยาวชนร่วมใจฟื้นฟูผืนป่าม่อนต้นลาน 

กลุ่มฮักบ้านเกิด จ.ลำปาง 

วันที่ 14-15 ก.พ. 2557

14 ก.พ. 57

ในวันแรกน้องๆได้บอกเราไว้ว่าจะพาเราเดินดูพื้นที่ก่อน น้องๆนัดเราไว้ตอนเช้าราวๆ 9 โมง แกนนำได้พาน้องๆเยาวชนในชุมชนระดับชั้น ป.4-6 โรงเรียนบ้านสาแพะมาร่วมเดินสำรวจป่าม่อนต้นลานด้วย มาสแกนนำกลุ่มได้พาทีมงานและน้องๆเดินขึ้นไปดูป่าม่อนต้นลานเมื่อถึงพี่ๆได้คุยกับมาสแกนนำ ได้แนะนำให้มาสลองทำขบวนการกับน้องๆในการสำรวจป่าม่อนต้นลานดู มาสได้ให้น้องๆแบ่งออกเป็นสองกลุ่ม ทำการเดินสำรวจป่าม่อนต้นลานว่ามีต้นไม้ชนิดใดบ้าง ใช้ประโยชน์ได้อย่างไรบ้าง เช่นต้นไหนกินได้ โดยมีลุงแถมและลุงกาน ซึ่งเป็นคนในพื้นที่เป็นผู้นำทีมในการเดินสำรวจป่าในครั้งนี้ จากนั้นเราได้เดินลงจากป่าม่อนต้นลาน มายังบ้านคุณครูสมบูรณ์และคุณครูแสงจันทร์ ซึ่งเป็นครูอยู่ที่โรงเรียนบ้านสาแพะ และเป็นผู้ที่คอยสนับสนุนและให้คำปรึกษาแก่เด็กๆ มาสแกนนำได้ทำขบวนการต่อ โดยให้น้องๆบอกว่าแต่ละกลุ่มเจอต้นไม้อะไรบ้าง (น้องๆตอบกันอย่างเสียงดังฟังชัด) จากนั้นพี่มาสได้ให้น้องๆจับคู่กันและแลกเปลี่ยนความรู้เรื่องต้นไม้กันว่าต้นไม้ไหนให้ประโยชน์อะไรบ้าง มีลักษณะอย่างไร (น้องๆแลกเปลี่ยนกันอย่างสนุกสนาน) พี่มาสได้ชวนน้องๆคุยสรุปในการเข้าไปสำรวจป่าครั้งนี้พวกเรานั้นได้อะไร และอยากจะปลูกอะไรเพิ่มอีก (บ้างคนตอบต้นสัก เอาไว้สร้างบ้าน 555+ บางคนบอกปลูกต้นมะขามเอาไว้กิน) พี่มาสถามน้องอีกว่าอยากเข้าป่าอีกไหม (น้องบอกอยากไปอีก) พี่มาสได้จบขบวนการไว้เท่านี้และได้ปล่อยน้องๆกลับบ่ายในช่วงบ่ายกว่าๆ หลังจากนั้นพี่ๆทีมงานได้คุยกับแกนนำกลุ่มที่มีด้วยกัน 7 คน เราเริ่มแนะนำตัวกัน พี่แอ๋วได้ชี้แจงวัตถุประสงค์การลงมาเยี่ยมน้องๆในครั้งนี้ ได้ชวนคุยและถามน้องๆว่าทำไมถึงมาทำโครงการนี้(เพราะคุณครูสมบูรณ์มาบอกว่ามีโครงการนี้และน้องๆมองเห็นว่าป่านั้นเริ่มเสื่อมโทรมลง จึงส่งโครงการมา) แล้วแต่ละคนมาร่วมตัวกันได้อย่างไร (น้องๆบอกว่าพวกเขานั้นรู้จักกันอยู่แล้ว อยู่โรงเรียนเดียวกัน เคยมีรุ่นพี่ทำโครงการต่างๆมาด้วยกัน) และน้องๆยังได้บอกเล่าเรื่องราวกิจกรรมที่พวกเขานั้นทำกันมาอีกด้วย พี่ๆได้ถามต่อถึงสิ่งที่อยากทำพร้อมเหตุผล (น้องๆอยากทำฝาย) จากนั้นพี่ๆได้ชวนคุยต่อถึงเป้าหมายของโครงการเพื่อเราจะได้ไปในทิศทางเดียวกัน พี่แอ๋วได้ถามน้องๆว่าได้ทำอะไรไปแล้วบ้าง (สำรวจป่า ปลูกป่า แนวกันไฟ ปุ๋ยมักใบไม้) และกิจกรรมต่อจากนี้จะทำอะไร (น้องจะทำกิจกรรมช่วงปิดเทอมนี้ หลายๆคนก็บอกกิจกรรมมาอย่างหลากหลาย) พี่แอ๋วได้ชวนน้องคุย มองถึงกิจกรรมที่กลุ่มจะทำ ชวนให้เห็นภาพของการทำกิจกรรมที่สนุก ให้มองถึงสิ่งที่อยู่รอบตัวน้องๆเอง

­

(ในระหว่างที่เราได้นั่งคุยกันอยู่นั้น มีคุณยายคนหนึ่งเป็นคนในหมู่บ้านนั้น เดินเข้ามาหาพวกเรา พร้อมกับใบไม้ ดอกไม้ จำนวนหนึ่งและบอกกับพวกเราว่า “นี่ยายเก็บมาให้ดูอันนี้ใบ... อันนี้กินได้นะ...” ยายบอกว่าเห็นพวกเราเดินไปป่าไปจดชื่อต้นไม้ ใบไม้ที่กินได้ กินไม่ได้ เลยหามาให้ดู ซึ่งทำไมเรานั้นเห็นได้เลยว่าชาวบ้านให้ความสนใจกับสิ่งที่เด็กๆกำลังทำอยู่)

­

15 ก.พ. 57

วันที่ 2 เราได้เจอน้องๆอีก 2 คนที่มาใหม่พูดคุยแนะนำตัวกันเล็กน้อย จากนั้นได้มาทบทวนกันถึงเรื่องที่ได้คุยกันเมื่อวานนี้ น้องๆบ้างคนลืมจำได้บ้างไม่ได้บ้าง มาสเลยเล่าเรื่องที่คุยกันเมื่อวานให้ฟังกันอีกครั้ง จากนั้นพี่แอ๋วได้แจกบัตรคำให้น้องๆเขียนถึงกิจกรรมที่อยากจะทำออกมากี่กิจกรรมก็ได้ไม่จำกัด และให้แต่ละคนบอกเล่าถึงกิจกรรมที่เขียนพร้อมกับเหตุผลว่าทำไมถึงเลือกกิจกรรมนี้ (บางคนบอกเดินป่าเดือนละครั้ง อยากพาเด็กไปดูงาน รวบรวมต้นไม้ ถามคนเฒ่าคนแก่เรื่องต้นไม้ เป็นต้น) จากนั้นได้นำสิ่งที่คิดกันมาว่างลงบนกระดาษ Filpchart ให้เห็นและชวนคุยให้น้องเลือกกิจกรรมที่เขียนมาตอบโจทย์เป้าหมายคือ

1.เพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของป่า 

2.เด็กและเยาวชนเรียนรู้เรื่องป่า 

3.สร้างการมีส่วนร่วมของเด็กและเยาวชน 

เลือกมาที่ละอันว่าตรงกับข้อไหน พร้อมเหตุผลและดูสิว่ากิจกรรมที่ทำไปแล้วนั้นตรงกับข้อไหนบ้าง (ซึ่งตรงกับข้อ1ซะส่วนใหญ่) พี่ๆได้ให้น้องๆ ได้คุยกันเองในกลุ่มว่าจะทำกิจกรรมอะไรกันต่อจากนี้ เมื่อน้องคุยกันเสร็จพี่ๆได้ให้น้องๆคิดว่ากิจกรรมไหนจะทำตอนไหนและแล้วที่เขียนมาในข้อเสนอยังจะทำอยู่ไหม กลุ่มนี้มีกิจกรรมเยอะมาก น้องๆเลยเลือกที่จะเอากิจกรรมออกบ้างและมีรวมเข้ามาเป็นอันเดียวกันบ้าง จากนั้นก็มาจัดกันว่าจะทำกิจกรรมไหนเมื่อไรอย่างไร และสรุปร่วมกัน