­

“ผอ.โต้ง” มุ่งมั่นทำเพื่อเด็กเยาวชน ต.บุแกรง

นายวัชรินทร์ ธรรมเที่ยง (โต้ง) ผู้อำนวยการกองการศึกษา เทศบาลตำบลบุแกรง อำเภอจอมพระ จังหวัดสุรินทร์ หนึ่งใน “นักถักทอชุมชน รุ่นที่ 3” ของจังหวัดสุรินทร์ ได้รับบทบาทนี้ภายหลังที่ทาง ต้นสังกัดได้ส่งให้เข้าร่วมโครงการพัฒนาเยาวชนในชุมชนท้องถิ่น 4 ภาค ระยะที่ 3 : ขับเคลื่อนกลไกเพื่อพัฒนาเด็กและเยาวชนด้วยหลักการจัดการความรู้และกระบวนการวิจัย เพื่อขยายผลสู่อปท.อื่น ในจังหวัดสุรินทร์ สนับสนุนโดยองค์การบริหารส่วนจังหวัดสุรินทร์ กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) และมูลนิธิสยามกัมมาจล ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) เมื่อมาร่วมเรียนรู้ในเวที”การเพิ่มสมรรถนะนักถักทอชุมชน : การจัดการความรู้และการเป็นคุณอำนวย” เมื่อวันที่ 20 – 22 มกราคม 2563 ที่ผ่านมา จึงได้มาให้สัมภาษณ์ถึงเรื่องราวของการมารับบทบาทหน้าที่นี้ อ่านเรื่องราวกันได้เลย

แนะนำตัว

ตั้งแต่ทำงานในตำแหน่งของนักวิชาการการศึกษาของเทศบาลตำบลบุแกรง ก็ได้ทำงานกับเยาวชนอยู่นะครับ เพราะว่าเป็นกองกลาง เป็นหน่วยงาน เป็นกองการศึกษาที่ต้องรับผิดชอบเรื่องของเด็กและเยาวชนอยู่แล้ว มีหน้าที่รับผิดชอบเกี่ยวกับเรื่องของเด็ก ของการเรียนรู้ เริ่มตั้งแต่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กจนถึงเด็กและเยาวชน ซึ่งเป็นงานที่อยู่ในหน้าที่อยู่แล้ว และเคยจัดโครงการค่ายเยาวชนและพาเยาวชนไปอบรมนอกพื้นที่ ก็ได้ผลลัพธ์ที่ดี

แรงบันดาลใจในการทำงานเด็กและเยาวชน

แรงบันดาลใจจริง ๆ คือเราอยู่ในพื้นที่ซึ่งเป็นคนในพื้นที่ตำบลบุแกรงอยู่แล้ว และได้ทำงานอยู่ในพื้นที่ตรงนี้อยู่แล้ว และได้เห็นสภาพปัญหาของเด็ก ซึ่งเด็กในตำบลของเราจะเป็นเด็กที่มีสภาพแวดล้อมหรือสภาพปัญหาจากครอบครัว ซึ่งอาจจะเป็นครอบครัวของชาวบ้าน ชาวนา ซึ่งอาจจะมีปัญหาเรื่องสภาพทางเศรษฐกิจอยู่พอสมควร ส่วนมากเด็กจะได้รับการเรียนไม่เต็มที่ เพราะส่วนมากเด็กจะออกกลางคัน เรียนไปได้ระดับหนึ่งก็จะออก บางคนจบ ป.6 แล้วไปเรียน ม.ต้น ม.1 – 3 แล้วออกกลางคันก็มี บางคนอาจจะเรียนได้ถึง ม.3 แล้วไม่ได้เรียนต่อ ซึ่งเด็กกลุ่มนี้เราจะเจอเยอะมากในตำบล

และคิดถึงว่าถ้าปล่อยให้เขาอยู่แบบนี้ เขาจะต้องเป็นภาระของสังคมในตำบลที่ต้องร่วมกันดูแลเขา เพราะว่าถ้าปล่อยให้เขาไม่มีงานทำก็จะกลายเป็นภาระของครอบครัว จากภาระของครอบครัวก็จะกลายเป็นภาระของชุมชน แต่ถ้าเราได้ช่วยเหลือเขาตรงนี้ ก็เท่ากับว่าเราได้สร้างให้เขามีรายได้ และมีแนวคิดหรือมีวิธีการคิดที่เขาจะสามารถสร้างอาชีพของเขาเองได้ โดยที่เขาไม่สร้างความเดือดร้อนให้คนในชุมชนมากมาย

ปัญหาเด็กยังมีอะไรอีกบ้าง

จะมีเรื่องของเด็กแว้น เด็กที่ติดยา ซึ่งยาเสพติดในชุมชน ผมว่ามันเป็นภัยที่เงียบและผู้ใหญ่ชอบที่จะปกปิดกันมากว่าลูกหลานตัวเองไม่ได้ไปยุ่งเกี่ยว แต่ในสภาพปัญหาจริง ๆ ที่เราเจอคือมีเยอะ แต่ผมก็อาจจะมองว่ามันเป็นสิ่งที่เขาเรียนรู้ในช่วงเวลาหนึ่ง พอช่วงวัยที่เขาเติบโตมาแล้ว เขาอาจจะเลิก แต่เราก็ไม่อยากให้เขาเข้าไปสัมผัสในช่วงนี้วัยนี้เพราะว่าเรากลัวว่าเราจะดึงเขากลับมาไม่ได้ ถ้าเป็นไปได้เราพยายามที่จะแก้ แต่เรื่องยาเสพติดเป็นปัญหาใหญ่ที่เราเข้าไปแก้ยากมาก

ฐานะนักถักทอชุมชน และคนที่ทำการศึกษาในชุมชน รู้สึกอย่างไรบ้างในฐานะกลไกหนึ่ง

การเป็นนักถักทอเพิ่งเข้ามาสัมผัสเป็นครั้งแรก ได้รับโอกาสจาก กสศ. ได้มาทำงานในหน้าที่นี้ ซึ่งจริง ๆ ก็เป็นงานในหน้าที่ที่ต้องทำอยู่แล้ว แต่ว่าได้มาร่วมงานกับ กสศ. เราเลยได้ศึกษาจริง ๆ ได้ดูเรื่องของข้อมูลของเด็ก ซึ่งจริง ๆ ข้อมูลเด็กในตำบล ขนาดเราเป็นคนในตำบลแท้ ๆ เรายังไม่รู้เลยว่ามีเด็กคนไหนบ้างที่ออกกลางคัน แต่เราก็ได้ข้อมูลเด็กออกกลางคันจาก กสศ. เพื่อจะออกสำรวจข้อมูลและสอบถาม และหาวิธีการที่จะช่วยเหลือเขา ก็รู้สึกว่าภูมิใจที่ได้เข้ามาเป็นนักถักทอ แต่อาจจะยังเป็นมือใหม่อยู่นะครับ กระบวนการ วิธีคิด วิธีการที่จะจะโน้มน้าวจูงใจให้เด็กเกิดความเชื่อถือซึ่งเราก็กำลังเรียนรู้ แต่คิดว่าคงจะไม่นาน คงจะได้ไปใช้ประโยชน์ในพื้นที่ตัวเองได้

เพราะว่ามีความคิดว่าเขาคืออนาคตของคนในตำบล คือเด็ก ๆ ที่ออกกลางคัน เราไม่ห่วงนะกับเด็กที่เขาเรียน เด็กที่เขาอยู่ในระบบแล้ว เขาเรียน เราไม่ห่วง เพราะกลุ่มนี้ส่วนมากเขาไม่ได้อยู่ในพื้นที่ เรียนจบเขาก็ออกทำงานนอกพื้นที่ บางทีก็มีการเคลื่อนย้ายของสังคม เขาเคลื่อนย้ายออกไปอยู่ที่อื่น ไปแต่งงาน มีครอบครัว ไปอยู่ที่อื่น แต่คนที่อยู่ในพื้นที่จริง ๆ คือกลุ่มนี้ กลุ่มเสี่ยง ที่อยู่ในพื้นที่ เพราะฉะนั้นเราจะทำอย่างไรให้เขาเป็นเด็กที่มีคุณภาพ การเป็นนักถักทอ ผมว่าก็ดีใจ ภูมิใจมาก ตัวเองไม่รู้ว่าจะทำได้ขนาดไหน เพราะมันเป็นตำแหน่งงานราชการ อาจมีการขยับขยายไปพื้นที่อื่น การงานอาจจะไม่ต่อเนื่อง แต่คนที่เขาเข้ามาสานต่อการทำงานของเราได้ดี ก็ดี จะเป็นประโยชน์สำหรับเด็กน้อย

จากการอบรมครั้งนี้ จะนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างไรบ้าง

ที่เข้าอบรม ความรู้ที่เราได้รับในวันนี้ เราก็เข้าใจ เพราะว่ามันมีเคสตัวอย่างมาให้เราได้สัมผัส แล้วเราได้สอบถามหรือได้สัมผัสกับเขา ตัวของเด็กเอง จากแต่ก่อนเราไม่เคยคิดหรอกว่าทำไมเราจะต้องมารับฟังปัญหาของเขา ทำไมเราต้องมาเป็นผู้รับฟังที่ดี แต่วันนี้เราเข้าใจแล้วว่าเด็กที่มีปัญหา เขาต้องการคนที่จะรับฟังปัญหาของเขาได้ โดยที่ไม่ต่อต้าน โดยที่ไม่แอนตี้ โดยที่ไม่แสดงพฤติกรรมที่ไม่เอา วันนี้ได้ในสิ่งที่เป็นทักษะในการเป็นผู้ฟังที่ดี ฟังปัญหาของเด็ก ฟังปัญหาของพี่เลี้ยง และฟังเพื่อนร่วมงาน ฟังเพื่อนที่เข้ารับการอบรม แล้วก็เอาเรื่องของเขามานั่งคิด และมาสรุปประเด็นต่างๆ ได้ อย่างหนึ่งคือเราอาจจะได้กระบวนการการเป็นนักฟัง เป็นนักคิด และสังเคราะห์ข้อมูลนั้นมาเป็นประโยชน์ต่อเราได้

สิ่งที่อยากได้รับเพิ่มเติมในด้านความรู้และทักษะ

อยากให้ผู้จัดเพิ่มความรู้ องค์ความรู้ที่ผู้จัดให้มาผมว่าเป็นกระบวนการการฝึก ให้เกิดการเรียนรู้ของนักถักทอ ให้รู้วิธีการ เทคนิค ที่จะเข้าหาเด็ก ถ้าให้เพิ่มองค์ความรู้คงเป็นเรื่องของการฝึกอบรมให้วิชาชีพหรืออะไรต่าง ๆ เหล่านี้จนเกิดความชำนาญ อาจจะเป็นนัก จัดกระบวนการเหมือนวิทยากรที่เขาเป็นอย่างนี้ เพราะว่าถ้าได้ฝึกฝนไปเรื่อย ๆ เราอาจจะเป็นนักจัดกระบวนการ วิทยากรกระบวนการที่ดีได้

สิ่งที่อยากฝาก

สิ่งที่อยากจะฝากถึง กสศ. (กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา) เน้นเด็กนอกระบบ อยากฝากถึงเรื่องความรวดเร็วของการช่วยเหลือ เพราะบางทีเราทำกระบวนการกับเด็กเยาวชนไว้ในวันนี้เสร็จ ทีนี้เราอาจจะทิ้งช่วงนาน พอทิ้งช่วงนาน เด็กคว้าง ทีนี้เราจะไปต่ออีกรอบหนึ่ง เขาไม่อยู่ให้เราต่อแล้วนะครับ เขาขยับขยายไปที่อื่นแล้ว ต้องเริ่มต้นกับเด็กกลุ่มใหม่ ต้องเริ่มต้นใหม่ กระบวนการตรงนี้อาจจะไม่ต่อเนื่อง แต่ เป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้คนในพื้นที่ คนในตำบลเอง เข้ามามีบทบาทในการที่จะช่วยเหลือได้ ผมว่าดีนะครับ และดีที่มูลนิธิสยามกัมมาจลเข้ามาเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการกลับมาเหลียวมองดูเด็กกลุ่มนี้ จากแต่ก่อนสังคมละเลยเขา สังคมละเลยเขาเพราะคิดว่าเขาเป็นเด็กมีปัญหา แต่จริง ๆ เขาเป็นเด็กที่เขามีพลังเยอะ ไม่รู้ว่าเขาจะแสดงออกอะไร เขาก็รวมกลุ่มกันแสดงออกถึงสิ่งที่เขาชอบ เขารัก แต่ผู้ใหญ่อย่างเราไปมองว่าเขารวมกลุ่มกัน ทำสิ่งที่ไม่ดี แต่ถ้าสร้างกระบวนการหรือทำอะไรที่ให้เขาสร้างให้เกิดประโยชน์ได้ อย่างตอนนี้ที่เรานำเข้าไปเข้าค่ายแล้วฝึกให้เขามีกระบวนการคิด มีกระบวนการที่มีการวางแผนเป้าหมายของตัวเองได้ กลับมาเขาจะเป็นคนที่อยากช่วยเหลือสังคมในหมู่บ้านของเขาเองได้ครับ #