ทีม อสม.น้อยหัวหน้าโครงการ นางสาวธนัชพร โหมดตาด (น้ำฝน)

โครงการศึกษากระบวนการดูแลผู้สูงอายุในชุมชนตำบลบางจะเกร็ง อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสงคราม

ทีมอสม.น้อยเริ่มต้นมาจากการทำโครงการเก็บข้อมูลผู้สูงอายุในชุมชนร่วมกันโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) โดยมีแกนนำหลักจำนวน 11 คน และสมาชิกจำนวน 30 คน เรียนอยู่ในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 - มัธยมศึกษาปีที่ 3 ดำเนินกิจกรรมมา 3 ปี จนปี 2562 ได้เข้าร่วมทำโครงการฯ กับเครือข่าย Active Citizen

เริ่มต้นจากเจ้าหน้าที่ รพ.สต. แนะนำให้เยาวชนรู้จักเครื่องมือและการบันทึกข้อมูล โดยเริ่มจากสอนการใช้สายวัดเอว เครื่องวัดความดันโลหิต การดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ การลงบันทึกข้อมูลโดยมีแบบบันทึกข้อมูล ADL การบันทึก 3 อ. คือออกกำลังกาย อาหาร อารมณ์ พอทีม อสม.น้อย รวบรวมแล้ว จะส่งข้อมูลให้กับ รพ.สต. ปลายปี 2 ของการทำโครงการ โครงการได้รับรางวัลโครงการต้นแบบจังหวัด สิ่งที่เพิ่มเติมมาจากการทำตลอด 3 ปีคือ เยาวชนได้ทำการบันทึกไฟส์ลงคอมพิวเตอร์เพื่อสรุปข้อมูล มีการถอดบทเรียน พัฒนาศักยภาพเยาวชน และมีเวทีจัดบทเรียนชุมชน

จากการลงบันทึกข้อมูลผู้สูงอายุในชุมชน เยาวชนทีม อสม.น้อย ได้พบผู้สูงอายุที่มีความเครียด ผู้ป่วยติดเตียง ซึมเศร้า พวกเขาเริ่มจากความไม่กล้าถามแต่ค่อย ๆ ปรับตัวตั้งแต่การใช้น้ำเสียงที่ดัง ผ่อนคลาย การชวนพูดคุยที่มากกว่าการอยากได้ข้อมูล ให้ผู้สูงอายุเล่าประวัติชุมชน ประสบการณ์ชีวิต ทำให้ผู้สูงอายุผ่อนคลาย มีรอยยิ้ม และให้ข้อมูลเพื่อจะได้บันทึก ทุกครั้งที่พวกเขาเห็นรอยยิ้มพวกเขารู้สึกภูมิใจ ผลของการกรอกข้อมูลซึมเศร้าของผู้สูงอายุ เป็นบวกขึ้น จากที่เบื่อหน่ายกลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้งที่มีเยาวชนเข้ามาพูดคุย นอกเหนือจากผู้สูงอายุ เยาวชนทีม อสม.น้อย ยังสื่อสารกับผู้ปกครองเพื่อเตรียมตัวสู่การเป็นผู้สูงอายุอย่างรู้เท่าทัน

ทีม อสม.น้อยทำงานร่วมกัน แบ่งหน้าที่และรับผิดชอบงานของตัวเอง แม้ครั้งหนึ่งเพื่อนแกนนำหายไปจากทีมหลายเดือนเนื่องจากติดเล่นเกม แต่เมื่อเพื่อนกลับมาทุกคนในทีมก็ให้โอกาส ร่วมงานกันอีกครั้ง ทำงานบนความสนุกและภูมิใจที่เป็นส่วนหนึ่งในการดูแลผู้สูงอายุในชุมชน จากเดิมที่ไม่เคยสนิทสนมกับผู้สูงอายุ ก็ใกล้ชิดกันมากขึ้น ทุกครั้งก่อนเริ่มงานจะมีการประชุมชี้แจงเป้าหมาย อธิบายกระบวนการให้สมาชิกทุกคนเข้าใจและเห็นภาพตรงกัน จึงร่วมงานกันอย่างมีระบบ และดำเนินงานตามวัตถุประสงค์ ตามตำแหน่งหน้าที่ที่แต่ละคนรับผิดชอบ

พวกเขาภูมิใจที่ได้มีส่วนร่วมในการดูแล ช่วยเหลือผู้สูงอายุที่ไม่มีใครดูแล ดีใจที่เห็นรอยยิ้มของผู้สูงวัย และยังเห็นว่าพวกเขาเองเปลี่ยนแปลงไปจากจุดเดิมมาก จากที่ไม่สนใจชุมชน คนรอบข้าง วันนี้พวกเขาเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ชุมชนน่าอยู่ รู้จักชุมชนตัวเองมากขึ้น และอยากพัฒนาตัวเอง เรียนรู้สิ่งต่าง ๆ ที่เพิ่มขึ้นต่อไป

ความโดดเด่น

• ทีมเยาวชนมีเครือข่ายในการทำงานชุมชน จึงมีเครื่องมือที่มีแบบแผน ชัดเจน และเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายเพื่อการดูแลผู้สูงวัยได้ตรงเป้าหมาย
• ทีมเยาวชนยืดหยุ่นและเข้าใจในการเก็บข้อมูลกับผู้สูงอายุ ไม่มุ่งเพียงบันทึก แต่ชวนสนทนาให้ผ่อนคลาย วางใจ และค่อยนำมาบันทึกข้อมูล
• มีน้ำหนึ่งใจเดียวกัน ทำงานอย่างตั้งใจและเปิดโอกาสให้เพื่อนได้ทำงานโดยไม่ปิดโอกาสแม้เพื่อจะหายไป