ลำน้ำสวยใส เมื่อคนเข้มแข็ง

โครงการนักสืบสายน้ำ

ผู้นำในชุมชนได้เห็นการทำงานของกลุ่มเยาวชน จึงได้ “เปิดโอกาส” ให้เข้าไปร่วมกิจกรรมของงานวิจัยด้วย เช่น การศึกษาสภาพพื้นที่ต้นน้ำ ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับสายน้ำที่ไหลผ่านชุมชน รวมทั้งภูมิปัญญาในการจัดการน้ำของชุมชน การเรียนรู้ที่ผู้ใหญ่หยิบยื่นโอกาสให้จึงเป็นส่วนสำคัญที่เติมเต็มความรู้ และสร้างความตระหนักให้กับทีมงานทุกคน...สิ่งที่เยาวชนได้สัมผัสจึงเป็น “จิ๊กซอว์สำคัญ” ที่ส่งต่อความรู้ให้ทีมงานรู้ที่มาที่ไปของสายน้ำ เห็นความเชื่อมโยงของงานที่ทำ กับงานวิจัยของผู้ใหญ่ในชุมชน สายสัมพันธ์ที่เกิดเป็นเหมือนการสานต่อปณิธานของชุมชนสู่เยาวชน ที่พร้อมจะรับไม้ต่อในการดูแลสิ่งแวดล้อมของชุมชนต่อไป

เมื่อ “ลำน้ำงอบ” ที่หล่อเลี้ยงชุมชนตำบลงอบ อำเภอทุ่งช้าง จังหวัดน่าน เกิดวิกฤตแล้ง จนลำน้ำแห้งขอด และฤดูน้ำหลากก็เกิดน้ำท่วม อันมาจากการลดลงของทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ ซึ่งเป็น “ป่าต้นน้ำงอบ” ได้รับผลกระทบจากการขยายพื้นที่เพาะปลูกพืชเชิงเดี่ยว การใข้สารเคมี ทางการเกษตร และการบุกรุกผืนป่า ทั้งสามส่วนนี้มีผลต่อปริมาณน้ำที่ไหลลงสู่ลำน้ำงอบ กลุ่มเยาวชนจึงหยิบยก “สถานการณ์ในชุมชน” ขึ้นมาทบทวน สิ่งที่ได้รับรู้ผ่านการสอบถามผู้ใหญ่ในชุมชนคือ “ปัญหาเรื่องน้ำ” ที่นับวันจะ ทวี ความรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ ทั้งการขาดแคลนน้ำใช้ในฤดูแล้ง ส่วนในฤดูฝนก็จะมีน้ำหลากเข้าท่วม