อนิรุจน์ สัญยี
แกนนำเยาวชน Active Citizen จ.ตรัง
ตำแหน่งที่ได้รับในโครงการต่างๆ
ประวัติและผลงาน

          เรือพลีส เป็นเรือขนาดเล็ก นั่งได้ 2 คน ลักษณะเพียวลู่เล่นลมทำให้สามารถทำความเร็วได้ถึง 80 กิโลเมตรต่อชั่วโมงหากติดเครื่องยนต์ มีลวดลายสวยงาม อยู่คู่สายน้ำและวิถีประมงพื้นบ้าน บ้านทุ่งกอ เป็นเครื่องมือทำมาหากินของคนในชุมชนมานานตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายยาย และเรือพลีสที่บ้านทุ่งกอถือว่ามีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างจากที่อื่นคือ ที่อื่นหัวเรือจะแหลมและเรียบซึ่งจะจมง่ายกว่า ส่วนของที่นี่หัวเรือจะมีความกว้างและโค้งมากกว่า

           เยาวชนบ้านทุ่งกอ สมาชิกโครงการเรือพลีส เรือเร็วแห่งสายน้ำเป็นกลุ่มวัยรุ่นชาย ที่ชื่นชอบในความเร็ว แรง ท้าทาย และเป็นตัวของตัวเอง มักรวมตัวกันแต่งรถมอเตอร์ไซค์ แต่งท่อเสียงดัง ขับขี่มอเตอร์ไซค์ด้วยความเร็วในชุมชน จนทำให้เกิดความรำคาญต่อผู้คน ทำให้ภาพลักษณ์ติดลบเสมอมา ทว่าเขาต้องการมีพื้นที่ที่ได้รับการยอมรับและแสดงศักยภาพในทางที่ถูกที่ควร ด้วยความชอบเรือพลีส ผูกพันกับเรือพลีสมาตั้งแต่เด็ก เพราะเป็นของเล่นวัยเด็กที่ครอบครัวทำให้เล่น พวกเขาจึงรวมตัวกันทำโครงการ เรียนรู้การต่อเรือจากผู้รู้เพื่อทำเป็นโมเดล โดยคาดหวังที่จะจำหน่ายเพื่อหารายได้ในอนาคต

          ในการทำโครงการ มีที่เลี้ยงโครงการที่ทำงานเป็นทีม ประกอบด้วย จ๊ะจิ๋ม จ๊ะปุด พี่บอลและจ๊ะจันทร์ รวมพี่เลี้ยง 4 คน โดยช่วยกันสร้างการเรื่องรู้อย่างอิสระ ชวนคุย วางแผนกรอบการทำงาน โดยให้เยาวชนได้คิด ลงพื้นที่ หาข้อมูล สอบถามผู้รู้ในชุมชน แม้ในช่วงแรกจะได้รับการตั้งคำถามจากคนในชุมชนว่าเยาวชนกลุ่มนี้จะตั้งใจจริงไหม จริงจังหรือเปล่า แต่เยาวชนวัยรุ่นชายที่หลงรักเรือพลีสได้พิสูจน์ให้เห็นว่า พวกเราสามารถอยู่กับสิ่งที่รักได้อย่างตั้งใจ ผู้ปกครองและคนในชุมชนได้เห็นความเปลี่ยนแปลงเชิงบวกของเยาวชน ด้วยเยาวชนยังไม่มีเรือจึงต้องขอความร่วมมือ คนในชุมชนสนับสนุนให้เรือพลีสสำรวจคลอง 6 – 7 ลำต่อการลงเก็บข้อมูล เยาวชนได้รับการยอมรับและทัศนคติที่คนในชุมชนมีต่อวัยรุ่นเริ่มมีทิศทางที่ดีขึ้น

         การทำโครงการถือเป็นการเปิดพื้นที่โดยคืนความรับผิดชอบให้กับเยาวชน ผู้ใหญ่วางใจ ไว้ใจ ให้พวกเขาได้แสดงศักยภาพ เยาวชนได้คิดอิสระ เรียนรู้การทำเรือพลีสและทำเรือพลีสจำลองที่โดดเด่น ประณีต สวยงาม อีกทั้งยังคงเอกลักษณ์เรือพลีสแห่งบ้านทุ่งกอที่หัวเรือจะกว้างและโค้งมากกว่าที่อื่น นอกจากแกนนำแล้ว เมื่อทำโครงการไปได้สักระยะทำให้มีเยาวชนในชุมชนให้ความสนใจและเข้าร่วมเป็นสมาชิกมากขึ้น แกนนำมีปัญหาเชิงพฤติกรรมน้อยลง แม้จะมีการแต่งรถแต่ก็เพียงเพื่อความสวยงาม มิใช่นำไปขับขี่สร้างความรำคาญใจเหมือนก่อน พวกเขาศึกษาเรียนรู้เรื่องราวของชุมชน เห็นความสมบูรณ์ของคลองและทรัพยากรธรรมชาติ จึงรู้สึกรัก และหวงแหนธรรมชาติ เข้าใจท้องถิ่น และมีสำนึกของการอยู่ร่วมกัน

        การทำเรือพลีสจำลองนั้นดูเหมือนง่าย แต่เมื่อได้ทำจริงสมาชิยอมรับว่าไม่ง่ายนัก ทำให้พวกเขาต้องมีสมาธิ จดจ่อ และเห็นคุณค่าของงานศิลปะหัตถกรรมที่หากมองเฉย ๆ จะคิดว่าไม่ยากนัก แต่เมื่อพวกเขาได้ลงมือทำก็เข้าใจลึกซึ้ง เคารพในภูมิปัญญา ซาบซึ้งถึงอาชีพที่มีคุณค่าของคนสมัยก่อน เข้าใจในความสำคัญทุก ๆ องค์ประกอบของเรือที่ได้ทำด้วยตัวเอง เป็นการทำงานที่ใช้สมาธิกล่อมเกลาพลังงานวัยรุ่นให้สงบ เยือกเย็นลง

         สมาชิกโครงการเรือพลีสกว่า 10 คน ทำงานเป็นทีมอย่างกลมเกลียว ได้เข้าค่ายพัฒนาศักยภาพและศึกษาชุมชนอื่น ๆ ทำให้พวกเขากล้าแสดงออกมากขึ้น เห็นความแตกต่าง เห็นโลกภายนอกและกลับมาดูแลการ เติบโตโลกภายในของตัวเอง

        วันนี้มุมมองของชุมชนที่เคยมองเยาวชนกลุ่มนี้เปลี่ยนไป เพราะเรือพลีส เรือทูตสันติภาพ (PEACE) ได้สร้างการเรียนรู้ เชื่อมร้อยหัวใจให้พวกเขาได้รัก เคารพ เห็นคุณค่าและศักยภาพของตัวเอง พวกเขาเห็นความเป็นไปได้ใหม่ ๆ ในการสร้างอาชีพ สร้างรายได้ ด้วยการประดิษฐ์เรือพลีสจำลองจำหน่าย หาตลาดทางโลกออนไลน์ นำเรือพลีสจำลองติดมอเตอร์ให้สามารถบังคับเป็นของเล่นในอนาคต จิตสำนึกเกิดขึ้นด้วยผู้ใหญ่ที่มีความเข้าใจธรรมชาติของวัยรุ่น วัยรุ่นเข้าใจและมีจิตสำนึกต่อชุมชนด้วยความเข้าใจชุมชน ภูมิปัญญาอย่างลึกซึ้งและได้ลงมือปฏิบัติจริง

­

­

ความโดดเด่น

  • เป็นตัวอย่าง PBL ที่ตั้งต้นที่การให้เยาวชนเลือกทำในสิ่งที่ชอบ แล้วนำสิ่งนั้นมาเป็นเครื่องมือให้เขาได้พัฒนาตัวเอง เห็นคุณค่าในตัวเอง ใช้พลังของวัยรุ่นไปในทางสร้างสรรค์ เปลี่ยนพฤติกรรมจากลบมาเป็นบวก โดยมีผู้ใหญ่ในชุมชนเป็นพี่เลี้ยง
  • เข้าใจความเป็นธรรมชาติของวัยรุ่น ใช้ศักยภาพ ความชื่นชอบที่ตรงกับความสนใจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเชิงพฤติกรรม
  • พี่เลี้ยงโครงการฯ วางใจ ไม่ตัดสิน เชื่อมั่น ให้เวลาโดยการคืนความรับผิดชอบให้เยาวชนได้มีส่วนร่วมในการทำงานทุกขั้นตอน อีกทั้งยังให้คำแนะนำ สนับสนุนแนวทางให้พวกเขาได้มีทิศทางในการทำงานอย่างมีแบบแผนจนเกิดเนื้องานที่ทำให้ภูมิใจ
  • การได้ลงมือทำงานประดิษฐ์เรือพลีสจำลอง ทำให้เกิดความท้าทาย สมาธิ เรียนรู้และแก้ไขปัญหาบนฐานการปฏิบัติงานจริง